Dijital Ayak İzinizi Yönetin: Google Sonuçları ve Unutulma Hakkı Rehberi
Eskiden “Söz uçar, yazı kalır” denirdi; dijital çağda ise durum biraz daha vahim: “Söz de kalıyor, yazı da, fotoğraf da…” İnternet, devasa ve sonsuz bir hafızaya sahip. Peki, bu hafıza bazen aleyhimize çalışırsa ne olur?
10 yıl önce kapandığını sandığınız bir dava, lise yıllarından kalma utanç verici bir fotoğraf veya artık gerçeği yansıtmayan eski bir haber, bugün adınızı Google’da arattığınızda en üst sırada karşınıza çıkabilir. İş başvurularında, yeni sosyal çevrenizde veya profesyonel kariyerinizde bu “dijital gölgeler” peşinizi bırakmıyorsa, yalnız değilsiniz.
Neyse ki hukuk sistemi ve teknoloji dünyası, bireyin geleceğini geçmişinin ipoteğinden kurtarmak için bir çıkış yolu sunuyor: Unutulma Hakkı.
Dijital Günce olarak bu yazımızda, dijital itibarınızı nasıl koruyacağınızı ve arama motorlarından istenmeyen içerikleri kaldırmak için izlemeniz gereken teknik adımları inceliyoruz.
Unutulma Hakkı Tam Olarak Nedir?
En yalın tanımıyla Unutulma Hakkı; bireyin, dijital hafızada yer alan kendisiyle ilgili verilerin, belirli şartlar altında arama motoru indekslerinden çıkarılmasını talep etme hakkıdır.
Burada önemli bir teknik ayrım var: Bu hak, içeriğin internetten tamamen “silinmesini” garanti etmez (çünkü içerik kaynak sitede kalabilir). Ancak, isminiz Google veya Yandex’te aratıldığında o içeriğin sonuçlarda listelenmemesini sağlar. Yani, otobanın tabelasını kaldırırsınız, böylece kimse o yola sapmaz.
Hangi Durumlarda Bu Hakkı Kullanabilirsiniz?
Herkes her istediğini sildirebilir mi? Hayır. Unutulma hakkı mutlak değildir; “Kamu Yararı” ve “Basın Özgürlüğü” ile dengelenmek zorundadır. Genel olarak şu durumlarda başvurunuz olumlu sonuçlanabilir:
- Güncelliğini Yitirme: Bilgi çok eskiyse ve artık toplumu ilgilendirmiyorsa.
- Gerçeğe Aykırılık: Haber veya içerik yanlış, eksik veya yanıltıcıysa.
- Kişilik Hakları İhlali: İçerik, kişinin şeref ve haysiyetini zedeliyorsa.
- Özel Hayatın Gizliliği: İzniniz olmadan paylaşılan fotoğraflar, telefon numarası veya adres bilgileri varsa.
Dikkat: Bir siyasetçinin yolsuzluk haberi veya toplumu ilgilendiren güncel bir suç, “kamu yararı” taşıdığı için genellikle unutulma hakkı kapsamına girmez.
Unutma Hakkının Sınırları
Her talep kabul edilmez. Bu hakkın istisnaları vardır:
- Kamusal yarar varsa
- Kişi kamuya mal olmuş biri ise (siyasetçi, ünlü, iş insanı)
- Haber gazetecilik faaliyeti kapsamında ve doğru/ilgili ise
- Yargılamayı ilgilendiren bir bilgi ise
- Bilgi toplumsal hafıza açısından önemliyse
Yani herkes için her bilgi silinmeyebilir.
Adım Adım Google’dan İçerik Kaldırma Rehberi
Google, Avrupa Adalet Divanı kararları ve Türkiye’deki KVKK düzenlemeleri gereği bu talepler için özel bir form sunmaktadır. İşte izlemeniz gereken yol:
1. Doğru Formu Kullanın
Google’ın “Kişisel Verileri Kaldırma Talep Formu”na ulaşın. (Google Yardım Merkezi’nde “içerik kaldırma” araması yaparak bu forma erişebilirsiniz).
2. URL Tespiti Yapın
“Hakkımdaki kötü şeyleri silin” demek yetmez. Kaldırılmasını istediğiniz her bir linki (URL) tek tek kopyalayıp forma yapıştırmalısınız.
3. Gerekçenizi İyi Anlatın
Formda “Bu içerik neden kaldırılmalı?” sorusuna vereceğiniz yanıt, bir insan (Google hukuk ekibi) tarafından okunacaktır. Teknik ve net olun:
- “Bu haber 2012 yılına aittir, dava beraatle sonuçlanmıştır ve içeriğin yayınlanmasında artık kamu yararı yoktur.”
4. Kimlik Doğrulama
Başvuruyu yapanın “siz” olduğunuzu kanıtlamak için kimlik kartınızın dijital bir kopyasını yüklemeniz gerekecektir.
Google Sildi Ama Haber Sitesi Silmedi: Ne Yapmalı?
Google içeriği indeksten çıkarsa bile, haber o web sitesinde durmaya devam edebilir. Tam temizlik için iki yol daha vardır:
- İçerik Sağlayıcıya Başvuru: Web sitesinin “İletişim” kısmından site yöneticisine ulaşarak, KVKK kapsamında verinizin silinmesini talep edebilirsiniz.
- Sulh Ceza Hakimliği: Eğer site yöneticisi yanıt vermezse, “Erişim Engelleme” kararı aldırmak için yargı yoluna başvurabilirsiniz.
Sonuç: Dijital İtibarınızı Yönetin
Dijital dünyada isminiz, markanızdır. Unutulma hakkı, geçmişin yüklerinden kurtulup temiz bir sayfa açmak için güçlü bir araçtır. Ancak en iyi koruma, dijital ayak izimizi baştan kontrol altında tutmaktır.
